از ﻫﺮﺟﺎ ﮐـﻪ  ﺑﺎﺷﺪ  . ﻃﺒﯿﻌﺖ آن :در دوﯾﻢ ﮔﺮم و در اول ﺧﺸﮏ و ﺑﻌﻀﯽ در ﺳﯿﻢ ﮔﺮم و در دوﯾﻢ ﺧﺸﮏ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ و ﻗﻮل اول اﺻﺢ اﺳﺖ  . اﻓﻌﺎل و ﺧﻮاص آن :ﻣﻔﺮح ﻗﻮي و ﻣﻘﻮي ﺣﻮاس و ﻣﻐﺮي و ﻣﻨﻀـﺞ  و ﻣﺤﻠﻞ و ﻣﺼﻠﺢ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺧﻠﻂ ﺑﻠﻐﻤﯽ و ﻣﺎﻧﻊ و ﺣﺎﻓﻆ آن از ﺗﻐﯿﯿـﺮ  و  ﻓﺴﺎد و ﻣﺪر ﺑﻮل و ﺑﺎ ﻗﻮت ﻗﺎﺑﻀﻪ و ﻣﺤﺮك ﺑﺎه و ﻣﻘﻮي ﺟـﻮﻫﺮ  روح ﺣﯿﻮاﻧﯽ و ﺟﮕـﺮ و اﺣﺸـﺎ و آﻻت ﺗـﻨﻔﺲ و ﻣـﻮرث ﻧﺸـﺎط و      ﺿﺤﮏ و ﻣﻨﻘﯽ ﮔﺮده و ﻣﺜﺎﻧﻪ و ﺑﺸﺮه و رﺳـﺎﻧﻨﺪه ﻗـﻮت ادوﯾـﻪ ﺑـ    ﻪ ﻗﻠﺐ و ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎ و ﻣﻔﺘﺢ ﺳﺪه دﻣﺎغ و ﺟﮕـﺮ و ﺳـﭙﺮز   و آﺷـﺎﻣﯿﺪن  ﯾﮏ ﻣﺜﻘﺎل آن ﺟﻬﺖ ﻋﺴﺮ وﻻدت ﻣﺠﺮب و ﻫﺮ روز ده ﻗﯿـﺮاط  آن ﺟﻬﺖ ازاﻟﻪ ﺳﭙﺮز و ﺑﺎ ﻣﯿﭙﺨﺘﺞ ﺟﻬﺖ رﻓﻊ ﺧﻤﺎر و ﺑـﺎ ﻋﺴـﻞ ﺟﻬـﺖ    رﯾﺰاﻧﯿﺪن ﺣﺼﺎت و ﺑﺎ ادوﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻪ ﺟﻬـﺖ درد  رﺣـﻢ و ﻣﻘﻌـﺪه و   اﺳﺘﺸﻤﺎم آن ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺳﺎم و ﺷﻮﺻﻪ ﻧﺎﻓﻊ و ﻣﻨﻮم و اﮐﺘﺤﺎل آن ﺟﻬﺖ ﺟﻼي ﺑﺼﺮ و دﻣﻌﻪ و ﻏﺸﺎوه و زرﻗﺖ ﻋﺎرض از اﻣﺮاض و ﺳـﻼق  و ﺟﺮب و ﻗﺮﺣﻪ ﭼﺸﻢ و ﻧﻄﻮل آن ﺟﻬﺖ ﺻﺪاع ﺷﺪﯾﺪ و ﺑﯽ ﺧـ ﻮاﺑﯽ و ﺿﻤﺎد آن ﺟﻬﺖ ﻣﻨﻊ ﺳﯿﻼن رﻃﻮﺑﺎت و ﻧﻮازل ﺑـ ﻪ ﭼﺸـﻢ و ﺗﺴـﮑﯿﻦ   ﺟﻤﺮه و ورم ﺣﺎر ﮔﻮش و درد ﺳﺮ ﺑﺎرد و رﻓﻊ ﺑـﯽ  ﺧـﻮاﺑ ﯽ و ﻃـﻼي  آن ﺑﺎ ﻓﺮﻓﯿﻮن ﺟﻬﺖ ﻧﻘﺮس و ﻣﻔﺎﺻﻞ و ذرور آن ﺟﻬﺖ ﻧﺰف اﻟﺪم و ﺣﻤﻮل آن ﺟﻬﺖ درد رﺣﻢ و ﻣﻘﻌﺪه   . ﻣﻀـ ﺮ ﮔـﺮ ده و ﻣﻀـﻌﻒ اﺷـﺘﻬﺎ و ﻣﻐﺜـﯽ   ) و ﺑـﻪ ﺟﻬـﺖ اﺿـﺮار ﺑـﻪ      ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﻧﺼﺒﺎب ﺳﻮدا ﺑﻪ ﻣﻌﺪه و ﻣﻘﻮي ﻣﻌـﺪه اﺳـﺖ   ١(ﺣﻤﻮﺿﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ آﻧﮑﻪ در آن ﻗﻮت راﯾﺤﻪ و ﻗﺎﺑﻀـﻪ اﺳـﺖ و ﻣﺼـﺪع    و ﺑـﺎ   ﻣﺼﻠﺢ ، ﺷﺮاب ﻣﺴﮑﺮ و ﻣﺪاوﻣﺖ آن ﻣﮑﺪر ﺣﻮاس و ﻣﻀﺮ اﻋﺼﺎب آن اﻧﯿﺴﻮن و ﺳﮑﻨﺠﺒﯿﻦ  . ﻣﻘﺪار ﺷﺮﺑﺖ آن :ﺗﺎ دو درم و ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﺳﻪ درم آن ﮐﺸﻨﺪه اﺳـﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﺮﯾﺢ ﻣﻔﺮط و اﺻﻠﯽ ﻧﺪارد زﯾﺮا ﮐﻪ اﯾـﻦ ﻣﻘـﺪار آن را اﯾـﻦ اﺛـﺮ     ﻧﯿﺴﺖ ﻣﺼﻠﺢ و داﻓﻊ ﺿﺮر آن اﺷﯿﺎي ﻗﺎﺑﻀﻪ روح اﺳﺖ و ﺑﺎﻟﺨﺎﺻﯿﺖ . ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﯾﮏ ﺗﺎر آن در اﺣﻠﯿﻞ ﺑﺎﻋﺚ ادرار ﺑﻮل ﺑﻨﺪ ﺷﺪه و ﮔﻔﺘﻪ اﻧـﺪ  ﭼﻮن دو درم آن را ﺑﺎ آب ﺳﺮﺷﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮدﮐﺎن ﻣﺪور ﺳـﺎﺧﺘﻪ در  آن ﺳﻮراخ ﮐﺮده ﺑﺮ ﺷﮑﻢ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺗﻌﻠﯿﻖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﻋﺴﺮ وﻻدت و اﺧﺮاج ﻣﺸﯿﻤﻪ زﻧﺎن و ﻣﺎدﯾﺎن ﺑﺎﻟﺨﺎﺻﯿﺖ ﻣﺠﺮب  . ﺑﺪل آن :ﺑﻪ وزن آن ﻗﺴﻂ و ﻣﺜﻞ آن داﻧﻪ اﺗـﺮج  و رﺑـﻊ  آن ﺳـﻨﺒﻞ  و ﺳﺪس آن ﺳﻠﯿﺨﻪ اﺳﺖ و دﻫﻦ آن ﮐـﻪ ﭘﻨﺠـﺎه   ﻣﺜﻘـﺎل  آن را در ﺳـﻪ  رﻃﻞ و ﻧﯿﻢ روﻏﻦ ﮐﻨﺠﺪ و ﯾﺎ روﻏﻦ زﯾﺘﻮن ﭘﻨﺞ روز ﺑﯿﻨﺪازﻧﺪ و ﻫـﺮ  روز ﺑﺮ ﻫﻢ زﻧﻨﺪ ﭘﺲ ﺻﺎف ﮐﺮده ﻧﮕﺎﻫﺪارﻧـﺪ اﻓﻌـﺎل و ﺧـﻮاص    آن ﻣﻠﯿﻦ ﻋﺼﺐ و ﺻـﻼﺑﺖ  رﺣـﻢ و ﻣﻨـﻮم و ﻣﺤﻠـﻞ    و ﺗـﺪﻫﯿﻦ ﺑﯿﻨـﯽ و   ﺳﻌﻮط آن ﺟﻬﺖ ذات اﻟﺠﻨﺐ و ﻃﻼي آن ﺟﻬﺖ ﺗﻨﻘﯿﻪ ﻗﺮوح رﺣـﻢ  و ﻗﺮوح ﺧﺒﯿﺜﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀـﺎ  و ﺣﻤـﻮل  آن ﺑـﺎ ﻣـﻮم و ﻣﻐـﺰ اﺳـﺘﺨﻮان     ﺟﻬﺖ ﻗﺮﺣﻪ رﺣﻢ ﻧﺎﻓﻊ و ﺑﺮگ ﮔﯿﺎه آن ﺟﻬﺖ اﻟﺘﯿﺎم ﺟﺮاﺣﺖ ﺗـﺎزه  و ﻣﻨﻊ رﯾﺨﺘﻦ ﻣﻮاد ﺑﻪ اﻋﻀﺎ ﻣﻔﯿـﺪ و ﺛﻔـﻞ   روﻏـﻦ آن را ﺑـﻪ ﯾﻮﻧـﺎﻧﯽ    ﻗﺮﻗﻮﻣﻌﻤﺎ ﻧﺎﻣﻨﺪ و ﻗﺮﻗﻮﻣﻌﻤﺎ ﻧﯿﺰ در ﺣـﺮف  اﻟﻘـﺎف ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪ و    ﺟﻮارش زﻋﻔﺮان و دواءاﻟﮑﺮﮐﻢ و دﻫﻦ آن و ﻗﺮص و ﻣـﺮﻫﻢ  آن در ﻗﺮاﺑﺎدﯾﻦ ﻣﺬﮐﻮر ﺷﺪ